Ponemang Suprasegmental :)

Ponema -  ang pinakamaliit na unit ng  makabuluhang tunog.

0Ang pag-aaral ng ponema ay binubuo ng segmental at

suprasegmental.

�Segmental = ay ang tunay na tunog at ang bawat tunog ay

kinakatawanan ng isang titik sa ating alpabato.

�Suprasegmental = ay ang pag-aaral ng ng diin (Stress), tono

(tune), haba (lengthening) at hinto

(Juncture).

2 Sa pakikipagtalastasan, matutukoy natin ang kahulugan, layunin o intensyon ng pahayag o ng nagsasalita sa pamamagitan ng mga ponemang suprasegmental o ng mga haba, diin, tono at hintosa pagbibigkas at pagsasalita.

1.       Haba

* ito ay ang pagbigkas nang mahaba sa patinig (a, e, i, o, u ) ng bawat

pantig.

* maaaring gumamit ng simbolong tuldok (. ) para sa pagkilala sa haba.

* mga halimbawa ng  salita:

bu.kas = nangangahulugang susunod na araw

bukas = hindi sarado

2.       Diin

*tumutukoy ito sa lakas ng pagbigkas s isangpantig ng salitng

binibigkas.

*maaring gamitin sa pagkilala ng pantig na may diin ang malaking titik.

*Mga halimbawa ng salita:

BU:hay = kapalaran ng tao

bu:HAY = humihinga pa

LA:mang = natatangi

la:MANG = nakahihigit; nangunguna

3.       Tono

* nagpalilinaw ng mensahe o intensyong nais ipabatid sa kausap

* Tulad ng pag-awit, sa pagsasalita ay may mababa, katamtaman at

mataas na tono.

* maaaring gamitin ang blg. 1 sa mababa, blg. 2 sa katamtaman at blg.

3  sa mataas.

* halimbawa ng salita:

Kahapon = 213, pag-aalinlangan

Kahapon = 231, pagpapatibay

talaga = 213, pag-aalinlangan

talaga = 231, pagpapatibay

4.       Hinto

*ito ay ang saglit na pagtigil sa pagsasalita upang higit na maging

malinaw ang mensahe.

*maaring gumamit ng simbolo kuwit( , ), dalawang guhit na pahilis ( // )

o gitling ( - )

* mga halimbawa ng salita:

Hindi, siya ang kababata ko.

Hindi siya ang kababata ko.